چکيده:

بيشتر تحقيقات به اهميت نقش نسبت ارزش دفتري به ارزش بازار سهام (BV/MV) تاكيد دارند. ارزش دفتري) BV ( ازجمع كل حقوق صاحبان سهام كه در تراز نامه عنوان شده است حاصل مي‌شود و ارزش بازار سهام (MV) از ارزش بازار ( قيمت تابلو ) در تعداد سهام بدست مي آيد

2-14 نسبت ارزش دفتري به ارزش بازار سهام : 

بيشتر تحقيقات به اهميت نقش نسبت ارزش دفتري به ارزش بازار سهام (BV/MV) تاكيد دارند. ارزش دفتري) BV ( ازجمع كل حقوق صاحبان سهام كه در تراز نامه عنوان شده است حاصل مي‌شود و ارزش بازار سهام  (MV) از ارزش بازار ( قيمت تابلو ) در تعداد  سهام بدست مي آيد.

شركتهايي كه نسبت ارزش دفتري به ارزش بازار سهام BV/MV بزرگتري دارند احتمالاً ريسك بيشتري هم خواهند داشت، زيرا با يك شوك در بازار مقدار MV مساوي  BV و يا نزديك به  BVخواهد شد. پس منطقاً مي‌توان اينگونه حدس زد كه    بزرگتر ريسك بيشتري را به همراه دارد و ريسك بيشتر مستلزم بازده بيشتر است.

از ديدگاه ديگري هر چقدر اين نسبت كوچكتر باشد مي‌تواند نشانگر اين موضوع باشد كه مدت زمان زيادي از تأسيس شركت گذشته و از آنجائيكه اكثر قريب به اتفاق  شركتها به علت مسائل مالياتي نمي‌خواهند داراييها را تجديد ارزيابي نمايند لذا اين موضوع باعث تفاوت فاحش بين MV و BV مي‌شود.  شركتي، پس از گذشت ساليان زياد شهرت كسب كرده در صورتيكه اين حسن شهرت در دفاتر مالي ثبت نشده ولي در ارزش بازار خودش را نشان مي‌دهد و باعث تفاوت ارزش دفتري با ارزش بازار سهام ميشود. پس هر چقدر اين نسبت كوچكتر باشد محتملاً  شركت قدرت مالي بيشتر و ريسك كمي‌دارد پس بالطبع بازده كمتري هم خواهد داشت.

از ديدگاهي ديگر، هرچقدر نسبت ارزش دفتري به ارزش بازار سهام   كمتر باشد، نشان دهندة سهام رشدي است وهرچقدر مقدار آن نسبت، بيشتر باشد، بيانگر سهام ارزشي است.(بيك،1381)

2-15 ارزش دفتري سهام  (BOOK VALUE): 

يك معيار براي ارزش سهام، مي‌تواند ارزش  دفتري باشد كه معرف خالص داراييها است. ارزش دفتري كل شركت معمولاً به اندازه ارزش دفتري هر سهم اهميت ندارد، به ويژه هنگامي‌كه بيش از يك نوع سهام منتشر شده باشد. ارزش دفتري يك سهم معمولاً با ارزش بازار آن برابر نيست زيرا ارزش دفتري سهام مبتني بر ارزش داراييهاي ثبت شده درتراز نامه است، در حالي كه ارزش بازار برمبناي ارزيابيهاي سرمايه‌گذاران از ارزش متعارف داراييهاي  شركت و نحوه عمليات آن تعيين مي‌گردد.

محاسبه ارزش دفتري بسيار ساده است. اگر سرمايه شركت كلاً از طريق انتشار سهام عادي تامين شده باشد، جمع سرمايه برتعداد كل سهام  منتشر شده تقسيم مي‌گردد. اگر سرمايه شركت از طريق انتشار بيش از يك نوع سهم تامين شده باشد، مانده حسابهاي سهام ممتاز بايد ابتدا از جمع سرمايه كسر و سپس ارزش دفتري سهام عادي محاسبه گردد.

محاسبه ارزش دفتري سهام عادي براين فرض مبتني است، كه مانده حساب سود انباشته كلاً به سهامداران عادي تعلق دارد. هر چند، اگر سود سهام معوق براي سهام ممتاز با سود انباشته وجود داشته باشد‌، مقداري از سود انباشته متعلق به سهامداران ممتاز خواهد بود. بنابراين در صورت وجود سود سهام معوق،  لازم است كه ابتدا مبلغ اين سود سهام از مانده سود انباشته كسر و سپس ارزش دفتري سهام عادي ( با احتساب مبلغ باقيمانده سود   انباشته ) محاسبه گردد .(حسابداري مالي ، نشريه شماره  81 )

2-16 ارزش بازارسهام  (Market Value): 

ارزش بازار سهام به عنوان معياري از ارزش سرمايه‌گذاري، براي سهامداران حائز اهميت است، ‌ارزش بازار كليه سهام منتشر شده معرف ارزش جاري شركت است.